Εν Αθήναις....με την βούρτσα

Πανεπιστημίου μπροστά από το οφθαλμιατρείο χρόνια πίσω οι στιλβωτές ο ένας
δίπλα στον άλλο.
Πουλούσαν και λαϊκά λαχεία...
Έβγαζαν μεροκάματο...το γυαλισμένο παπούτσι ήταν προϋπόθεση ....
Μπορεί να είχε μπάλωμα από κάτω...δεν είχε σημασία....
Έφερναν και κολατσιό από το σπίτι και για ώρες καθισμένοι περίμεναν
τον πελάτη χτυπώντας και τις βούρτσες στο κασελάκι για να αποσπούν
την προσοχή των περαστικών.
Δούλευαν με μαεστρία και επαγγελματισμό προσέχοντας να μην λερώσουν
με το βερνίκι τις κάλτσες και τα μπατζιλίκια του πελάτη.
Έβαζαν δεξιά αριστερά στο πόδι ένα κομάτι χαρτόνι για ασπίδα....
Οι μπογιές ήταν σε γυάλινα μπουκαλάκια με χρυσό καπάκι....
Περνούσαν ένα χέρι με το μικρό βουρτσάκι όλο το παπούτσι μετά με δύο
μεγάλες βούρτσες που κρατούσαν και στα δύο χέρια και τις χειριζόντουσαν
με μαεστρία ...τις χτυπούσαν και μεταξύ τους ρυθμικά για να προκαλούν
την προσοχή των περαστικών.
Στην συνέχεια με ένα κομάτι βελούδο περνούσαν γυαλιστικό και τα παπούτσια
έλαμπαν.
Ο Δήμος της Αθήνας τους έδινε τις άδειες όπως στους καστανάδες και στους
κουλουράδες.
Είχαν μόνιμα στέκια και μόνιμους πελάτες κοσμικούς της εποχής που τους άφηναν και καλά πουρμπουάρ.
Οικιακοί βοηθοί πήγαιναν σε αυτούς τα παπούτσια των αφεντικών τους
για γυάλισμα και περίμεναν να τα πάρουν
Στιλβωτήρια υποδημάτων...μαγαζιά δηλαδή υπήρχαν και στην Ομόνοια...
Μεγάλος καναπές για τρείς  πελάτες με υπαλλήλους στιλβωτές
να δουλεύουν ο ένας δίπλα στον άλλο.

πίσω στα παλιά

Τα λουλουδάδικα

φωτο

Τα λουλουλάδικα στη Βουλή...τα μικρά ομοιόμορφα μαγαζάκια για πολλά χρόνια
είχαν πελάτες...
Έβλεπες τους λουλουδάδες να κάθονται στο πεζοδρόμιο και να φιάχνουν
συνθέσεις....
Ένα ωραίο θέαμα...
Κοπέλες που δούλευαν σε γραφεία δικηγόρων και άλλα περνούσαν το πρωϊ
και αγόραζαν λουλούδια για τα βάζα του εργασιακού τους χώρου....εντολή των αφεντικών τους.
Είχαν και τηλεφωνικές παραγγελίες για να στέλνουν ανθοδέσμες.
Έφιαχναν δάφνινα στεφάνια για τις Εθνικές Εορτές....αλλά και για κηδείες και μνημόσυνα.
Υπήρχαν και οι μερακλήδες που κάθε πρωϊ αγόραζαν ένα μπουμπούκι
για την μπουτουνιέρα του σακακιού τους και κάθε τόσο τραβούσαν το πέτο
και το μύριζαν με φανερή ευχαρίστηση.

Ταξίδι σε μία άλλη εποχή: Τα παλαιοπωλεία της πλατείας Αβησσυνίας

Σ’ ένα νοσταλγικό ταξίδι στο χρόνο σε μεταφέρουν τα παλαιοπωλεία στην πλατεία Αβησσυνίας,

 που κρύβουν μέσα τους τον θησαυρό μιας άλλης εποχής...
Πίνακες ζωγραφισμένοι στο χέρι, γραμμόφωνα, νομίσματα από διάφορα μέρη, έπιπλα διαφόρων

 σχεδίων και χρωμάτων, διακοσμητικά αντικείμενα και σερβίτσια τσαγιού, σε ταξιδεύουν και 

ξυπνούν μνήμες του παρελθόντος, τότε που όλα αυτά είχαν άλλη αξία…

«Ο κόσμος έρχεται για να πουλήσει όχι για να αγοράσει. Έχουν τόσα χρέη που πουλάνε 

ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς για να ξεχρεώσουν» δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο

 Ειδήσεων

 ο πρόεδρος του Σωματείου Παλαιοπωλών, Εμμανουήλ Λυγιδάκης.
«Η τιμή όλων των αντικειμένων έχει πέσει κατά πολύ κι αυτό για να γίνουν πιο προσιτά στο κόσμο.

 Η αξία τους όμως χάνεται δυστυχώς με αυτό τον τρόπο. Παλαιότερα, ο κόσμος διέθετε χρήματα

 για την αγορά ενός παλαιού και ιδιαίτερου πίνακα. Σήμερα, προσέχει τι θα αγοράσει και κάνει 

περισσότερη έρευνα αγοράς και στο τέλος “αν” αγοράσει. Δεν είναι είδος πρώτης ανάγκης, 

ούτε φαγητό, ούτε ρούχο. Υπάρχουν βέβαια και οι συλλέκτες που στηρίζουν το είδος ακόμη.

 Η κατάσταση όμως σήμερα δεν βλέπω ούτε να καλυτερεύει, αλλά ούτε και να σταθεροποιείται» 

επισημαίνει.
Με την άποψη αυτή συμφωνεί και ο Βασίλης Μοτάκης, ιδιοκτήτης παλαιοπωλείου, που λειτουργεί

 από το 1934. «Σήμερα ο Έλληνας πουλάει ό,τι βρει, από χαλιά και κουβέρτες μέχρι τραπεζαρίες

 και πολυέλαιους. Γενικότερα ότι θα του επιφέρει χρήματα. Οι τιμές έχουν πέσει πολύ, παρά 

το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά και ιδιαίτερα κομμάτια που δε πρόκειται να τα βρει εύκολα

 κάποιος αλλού» επισημαίνει και προσθέτει: «Βέβαια κι εδώ, μεταξύ των καταστημάτων υπάρχει

 ανταγωνισμός. Αυτό που μας σώζει είναι το γεγονός ότι όλοι μας έχουμε διαφορετικά και 

μοναδικά κομμάτια».
Όπως λέει ο κ. Μοτάκης οι παλαιοπώλες της περιοχής διοργανώνουν τα Σαββατοκύριακα 

παζάρια με σκοπό να προσελκύσουν περισσότερους πελάτες. «Είναι ένας τρόπος για να 

απευθυνθούμε στους πελάτες με ακόμα πιο προσιτές τιμές. Για τους συλλέκτες παρουσιάζονται

 σήμερα καλές ευκαιρίες» υπογραμμίζει και συνεχίζει λέγοντας ότι οι τουρίστες, έχουν αντιληφθεί 

τη σημερινή κατάσταση και το εκμεταλλεύονται κάνοντας παζάρια για καλύτερες τιμές.
Παλαιοπωλείο που κρατά από το 1928, διαχειρίζεται ο Παύλος Τζάννης.

 «Εδώ και περίπου 

τέσσερα χρόνια τα πράγματα έχουν αλλάξει. Λίγοι έρχονται για να αγοράσουν, όλοι έρχονται 

για να πουλήσουν και να πάρουν χρήματα. Ψάχνει ο κόσμος τρόπους για να ξεχρεώσει»

 λέει ο κ. Τζάννης. «Έχουν χαθεί οι παλιοί μας πελάτες. Έχουν πάψει να έρχονται συνταξιούχοι

 και γενικότερα η μεσαία τάξη. Η κατάσταση είναι αντιληπτή από όλους μας. Δε μας κάνουν

 εντύπωση τα παζάρια στις τιμές που μας ζητούν οι πελάτες. Αυτά υπήρχαν πάντοτε. 

Αυτό όμως,

 που μας κάνει εντύπωση είναι ότι δεν υπάρχει κίνηση, ενώ παλαιότερα ο κόσμος δε χωρούσε

 να περάσει από την πλατεία μας» καταλήγει.
Πηγή κειμένου και φωτογραφιών: ΑΠΕ-ΜΠΕ

teosagapo7.com

Οι πετροπόλεμοι και οι πρωταγωνιστές τους

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς.

Οι πετροπόλεμοι υπήρξαν κάποτε μέρος της καθημερινότητας και της πραγματικότητας, όχι μόνον στην πόλη των Αθηνών αλλά σχεδόν σε όλες τις πόλεις της χώρας. Όσοι έγραψαν συνήθως αντιμετώπισαν το φαινόμενο από τη ρομαντική πλευρά του. Όπως και οι εγκυκλοπαίδειες που κατέγραφαν τον πετροπόλεμο ως «αθλητική παιδιά» που ήταν κατάλοιπο της Τουρκοκρατίας. Ήταν ένα μέσον για την ανάπτυξη του αγωνιστικού πνεύματος των παιδιών, αλλά εξελίχθηκε σε βάρβαρο έθιμο. Ο πετροπόλεμος διεξαγόταν με πείσμα και πολλές φορές κατέληγε σε άγριες συμπλοκές, αλλά και σε βεντέτες όπου δεν έλειψαν και τα κανονικά όπλα! Οι τραυματισμοί ήταν συχνοί, ενώ υπήρξαν και περιπτώσεις θανάτων που προκαλούσαν τις αρχές να προσπαθήσουν, δεκάδες φορές, να καταστείλουν το φαινόμενο. Στην Αθήνα οι πετροπόλεμοι διεξάγονταν στις ακραίες συνοικίες της πόλης, όπως τα Πετράλωνα, το Βατραχονήσι, η Κυψέλη και τα Πυθαράδικα, αλλά και τους λόφους της. Η βάρβαρη αυτή «παιδιά» εξέλιπε σχεδόν οριστικά το 1910, ενώ γνώρισε μερικές τελευταίες αναλαμπές μέχρι τη δεκαετία του 1960.
Η Γούβα, η “Σκοποβολή” στου Φιλοπάππου, οι περιοχές της Ακρόπολης και του Σταδίου ήταν οι συνήθεις τόποι ανάπτυξης των δυνάμεων του πετροπόλεμου. Ήταν ο πιο φτηνός απ’ τους πολέμους, αφού τα υλικά ήταν δωρεάν, έδινε τη χαρά της οξείας αντιπαράθεσης, βασικό συστατικό της ύπαρξης των παιδιών και των νέων κάθε εποχής και ακόμη περισσότερο της χαράς της νίκης. Εκείνη που ήθελε τους λιλιπούτειους πολεμιστές της Πλάκας και των Αναφιώτικων να επιτίθενται δυναμικά στους «εχθρούς» της Νεάπολης, του Κολωνακίου των Αγίων Αποστόλων και του Αγίου Φιλίππου. Υπήρξαν όμως εποχές που διεξάγονταν πραγματικές μάχες, με πολλούς τραυματίες και χρειαζόταν η δυναμική παρέμβαση της Αστυνομίας ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Το μαχητικό όργανο, η σφεντόνα ήταν γνωστό από την αρχαιότητα. Την αναφέρει ο Όμηρος, όπως και ο Στράβων ο οποίος θεωρεί ότι εισήχθη στην Ελλάδα από τους Αιτωλούς εναντίον των Επειών. Εξάλλου, όπως οι ακοντιστές έτσι καταγράφονται οι σφενδονήτες και οι πετροβόλοι. Αυτά όμως για την αρχαιότητα. Διότι στα νεότερα χρόνια οι περίφημοι αγυιόπαιδες προκαλούσαν σκάνδαλα με τη συμπεριφορά τους. Τη δεκαετία του 1880 δεν μπορούσε κανείς να απολαύσει τον περίπατό του στην Ακρόπολη «διότι και αυτή η ζωή των περιπατούντων δύναται να κινδυνεύση εκ των πανταχόθεν διασταυρουμένων λίθων ας ρίπτουσιν αι σφενδόναι των αντιμαχόμενων παιδίων», έγραφε ο πάντα γλαφυρός Ιωάννης Καμπούρογλου. Το κακό επεκτεινόταν και γύρω από τον Βασιλικό Κήπο, ενώ οι άγριοι πετροπόλεμοι προκαλούσαν και προβλήματα στον τουρισμό. Ένα τέτοιο περιστατικό καταγράφηκε το 1905. Ήταν η εποχή που οι ομηρικές μάχες των πετροπολεμιστών είχαν μεταφερθεί στην περιοχή γύρω από το μνημείο του Φιλοπάππου και το Θέατρο του Διονύσου. Ο αμέριμνος Άγγλος τουρίστας που ήθελε να θαυμάσει το Στάδιο από το ύψος του Αρδηττού έφαγε την πετριά στον κρόταφο. Τότε λήφθηκαν οργανωμένα μέτρα για την καταδίωξη όσων συμμετείχαν οργανωμένα στους πετροπόλεμους.

Η Αστυνομία αναγκάστηκε να διαθέσει σημαντική δύναμη για τη φύλαξη των αρχαιολογικών χώρων και των αξιοθέατων της πόλης. Σημειώθηκαν ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση απρόοπτα, αφού την πλήρωσε ο αστυνομικός κλητήρας που είχε αναλάβει τη φύλαξη του Θησείου. Συμμάχησαν οι ομάδες από τις γύρω γειτονιές και έβαλαν στο στόχαστρο το όργανο της τάξης!
Στις αρχές της δεκαετίας του 1890 ο πετροπόλεμος μεταξύ των ομάδων των διαφόρων συνοικιών είχε μεταβληθεί σε πραγματική γιορτή. Από κάθε γωνιά της πόλης συναθροίζονταν ομάδες και διεξήγαγαν πραγματικές μάχες στους λόφους γύρω από το Στάδιο. Λίγο πριν επέμβει σημαντική δύναμη της χωροφυλακής για να επιβάλει την τάξη ήταν τόσος ο φανατισμός ώστε άρχισαν να συμμετέχουν και «άνδρες πωγωνοφόροι, όπλα φέροντες φονικά»! Εκδιώχθηκαν λοιπόν οι πετροβολιστές από την περιοχή του Σταδίου, αλλά δεν το έβαλαν κάτω. Απλά επέλεξαν ως πεδίο μάχης τα υψώματα της Ακρόπολης η μία ομάδα και του μνημείου του Φιλοπάππου η άλλη. Ώρες ολόκληρες διαρκούσε η «μάχη», ενώ εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι το θέαμα παρακολουθούσαν και πολλοί ηλικιωμένοι χωρίς να αντιδρούν.

Άλλοι αναφέρουν ότι το έθιμο είχε τις ρίζες του στις διενέξεις μεταξύ των ντόπιων, των παλιών Αθηναίων και των εισβολέων από άλλες περιοχές της χώρας. Πολλοί περιγράφουν ομηρικές μάχες στους Στύλους του Ολυμπίου Διός αλλά και στην ευρύτερη περιοχή της πλατείας Κουμουνδούρου, πριν ακόμη κατοικηθεί η περιοχή. Ο αθηναιογράφος Κώστας Δημητριάδης σημειώνει πως το φαινόμενο άκμασε στα Πετράλωνα και διήρκεσε περίπου μια πεντηκονταετία. Χαρακτηρίζει δε τους πετροπόλεμους άγριους και εξοντωτικούς. Μπορεί τη δεκαετία του 1910 οι πετροπόλεμοι να έχασαν την αίγλη τους και το κυνηγητό της Αστυνομίας να απέδωσε καρπούς, ωστόσο συχνά πυκνά καταγράφονται πετροπόλεμοι και τις επόμενες δεκαετίες. Με αφορμή κάποιον ποδοσφαιρικό αγώνα, το πείραγμα της κοπέλας μιας γειτονιάς αναφέρονται συρράξεις ως εκφράσεις ακραίου τοπικιστικού πνεύματος.
Τις Κυριακές στις παρυφές του Φιλοπάππου γινόντουσαν «μάχες» στις οποίες επικρατούσαν πάντα οι δυναμικοί εκπρόσωποι του προσφυγικού συνοικισμού του Ασυρμάτου. Επίσης, αρκετοί αγώνες ποδοσφαίρου που διεξάγονταν μεταξύ τοπικών ομάδων στο γήπεδο του Φωστήρα κατέληγαν σε σφοδρούς πετροπόλεμους, με θύματα ακόμη και αστυνομικούς. Αλλά μαζί με τους χωματόδρομους εξαφανίστηκαν οριστικά και οι «μάχες» από τους δρόμους της πρωτεύουσας.

http://mikros-romios.gr

Eν Αθήναις....υφάσματα σε ευκαιρία

φωτο 


Αετονύχηδες...μάγκες...κάποτε στην Αθήνα πουλούσαν υφάσματα
 σε "τιμές ευκαιρίας"...
"Πάρε σου λέω...Εγγλέζικο λαθραίο στη μισή τιμή..."
"Είναι μάλλινο;"
"...μα θα σε κοροδέψω....κάτσε και θα δείς..."
Τράβαγε μια κλωστή από το τόπι  ...έβγαζε τον αναπτήρα και την έκαιγε στην άκρη...την έσβηνε και του την έβαζε στην μύτη...
"...για δε...μαλλί δεν σου μυρίζει;"
Είχαν αναμάσχαλα και τον πήχυ για να μετρούν....
Γυναικεία και αντρικά υφάσματα αγνώστου προέλευσης και κάποιες φορές
ελαττωματικά...
Άλλοι φτωχοδιάβολοι είχαν τυλιγμένο σε εφημερίδα ύφασμα με την ούγια
να γράφει στα αγγλικά ολόμαλλο...
Την άνοιγαν στην άκρη έδειχναν στον ανυποψίαστο την ταμπέλα...
"...δώσε ένα πεντακοσάρικο και πάρτο..."
Η αξία του πολύ μεγαλύτερη αν πήγαινες να το αγοράσεις από μαγαζί με υφάσματα...
Αν δεν είχε του έπαιρναν λιγότερα και δεν τον άφηναν να το ανοίξει να το δεί
κανονικά μήπως τους πιάσει το τελωνείο.
Στη συνέχεια το έβαζαν στα πόδια...
Ο φουκαράς ο πελάτης όταν θα άνοιγε το πακέτο θα εύρισκε μερικά εκατοστά
ύφασμα και το υπόλοιπο τσουβάλι.
Στην Αιόλου υπήρχαν μαγαζιά με υφάσματα για όλα τα βαλάντια...
Ραβότανε τότε ο κοσμάκης...είχε και γι αυτούς ραφτάδες που πέντε
κάτω πέντε πάνω άντε και λίγα-λίγα τα βρίσκανε.
Οι έχοντες έπαιρναν μαζί τους τον ράφτη για να αγοράσουν ύφασμα.
Αυτός θα το έπιανε με τα χέρια του θα έβλεπε την γυαλάδα του
την ύφανσή του και θα έδινε το οκέϋ...

πίσω στα παλιά

Κάποτε στον Ιλισσό

Κάποτε η οδός Σταδίου ήταν ποτάμι. Μπορεί να ακούγεται απίστευτο, αλλά εκατοντάδες χείμαρροι, ρέματα και αρχαίοι ποταμοί βρίσκονται κυριολεκτικά «θαμμένοι» κάτω από σχεδόν κάθε γειτονιά της Αθήνας.

Πολύ πριν δημιουργηθεί το οδικό δίκτυο στην ελληνική πρωτεύουσα, εκεί που σήμερα βρίσκεται η οδός Σταδίου κυλούσε ένα ρέμα. Στο ύψος του Αρσακείου υπήρχε και μία γέφυρα για να περνούν οι Αθηναίοι από τη μία γέφυρα στην άλλη. Όμως το 1852 μία ισχυρή καταιγίδα  παρέσυρε τη γέφυρα με αποτέλεσμα η Αθήνα να κοπεί στα δύο. Κάποια στιγμή το ρέμα μπαζώθηκε και αργότερα δημιουργήθηκε η σημερινή οδός Σταδίου. Παρόλ’ αυτά το νερό συνεχίζει να κυλάει υπόγεια μέχρι και σήμερα, όπως και δεκάδες χείμαρροι, όπως αυτός του Αγίου Στυλιανού, το Διαβολόρεμα, οΕλάσσων, ο Ιλισσός, ο Ηριδανός, ο Κηφισός κ.α. που εξακολουθούν να διαπερνούν τα έγκατα της Αθήνας.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Ιλισσός, οι πηγές του οποίου εντοπίζονται στην Καισαριανή, ενώ σύμφωνα με τους επιστήμονες, το κύριο ρέμα περνά από τη συμβολή της Μεσογείων με τη Μιχαλακοπούλου. Ο Ηριδανός είναι άλλο ένα ποτάμι που επιμένει να διαπερνά υπογείως το κέντρο της Αθήνας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, ενώ πολύ φρόσφατα ανακαλύφθηκε στο Μοναστηράκι ένα ολοζώντανο τμήμα του αρχαίου ποταμού, το οποίο μπορεί να θαυμάσει κανείς σήμερα όλοι.

Η σωστή αξιοποίηση και αναβάθμισή των χειμάρρων και των ποταμών της Αθήνας αποτελεί στοιχείο βιοκλιματικής αναβάθμισης που θα μπορούσε να μετατρέψει πολλές περιοχές σε οάσεις. Υπολογίζεται ότι μόνο στο λεκανοπέδιο της Αττικής υπάρχουν περίπου 700 ρέματα, από τα οποία μόνο τα 70 φαίνονται. Όλα τα υπόλοιπα έχουν σκεπαστεί, εξακολουθούν ωστόσο να κυλάνε υπόγεια και σε περίοδο έντονων βροχοπτώσεων μεταμορφώνονται σε ποτάμια, προξενώντας καταστροφές, όπως ο Ποδονίφτης στη Νέα Ιωνία.

Πηγές του Ιλισσού. Αθήνα, 1834-35. Έργο του Καρλ Αντον Ζόζεφ Ρόττμαν.

Πηγές του Ιλισσού. Αθήνα. Έργο του Καρλ Αντον Ζόζεφ Ρόττμαν.

Άποψη της Αθήνας με το Ιλισσό , το Ολυμπιείο και την Ακρόπολη. Έργο του 1833. Johann Michael Wittmer [1802 – †1880]

Ο Πλάτωνας αναφέρεται στον Ηριδανό και τον Ιλισό ως τα δύο ποτάμια της Αθήνας που περιέβαλλαν την πόλη και την οριοθετούσαν, ο Ηριδανός από Βορρά και ο Ιλισός από τη Νότια και Ανατολική πλευρά. Από την αρχαιότητα είχαν γίνει έργα ύδρευσης (πηγή Καλλιρόη). Περίπου στα 510 π.Χ. κατασκευάζεται ένα γιγάντιο τεχνικό έργο, το «Πεισιστράτειο υδραγωγείο». Το υδραγωγείο βγαίνει από την πόλη, για να αναζητήσει τα νερά του Ιλισσού είτε στην επιφάνεια με την εικαζόμενη Εννεάκρουνο κρήνη είτε στις βορειοανατολικές πηγές του Ιλισσού. Κατά μία άποψη το Πεισιστράτειο υδραγωγείο υδρομάστευε την πηγή που βρισκόταν στις ΒΑ χαμηλές υπώρειες του Υμηττού (στάθμη εδάφους +130 μ.) στου Γουδή  δίπλα στην κοίτη του Ιλισσού και των πολλών παραποτάμων του εκεί. Κατ’άλλους το Πεισιστράτειο υδραγωγείο συνέχιζε, παρακολουθώντας την κοίτη του Ιλισσού μέχρι ψηλά στο Χολαργό, κάπου μεταξύ της Μονής του Αγ Ιωάννη του Θεολόγου, της συνέχειας της οδού Αναστάσεως προς τον Υμηττό (+225 μ.) και μέχρι ένα χιλιόμετρο νοτιοανατολικώς της πλατείας Παπαφλέσσα (Άνω Χολαργός). 

Ιλισσος (1821), Στο βάθος Ακρόπολη, Ολύμπειον & Λυκαβηττός

Οι καταρράκτες του Ιλισσού. Αθήνα 1875

Η Πηγή Καλλιρρόη. Αθήνα. Δημοσίευση: 1862. Ernest Breton [γεν. 1812 – † 1875]

Η Πηγή Καλλιρρόη. Αθήνα. Έργο του 1835. Carl Anton Joseph Rottmann [γεν. 11.01.1797 – †7.07.1850]

Η πηγή Καλλιρρόη. Έργο του 1837. Carl Anton Joseph Rottmann [γεν. 11.01.1797 – † 7.07.1850]

Την περίοδο του Όθωνα πρώτη πράσινη επιφάνεια ήταν ο Βασιλικός κήπος. Ένα υδραγωγείο συγκέντρωνε νερά κατά μήκος του Ιλισού και κατέληγε στο χώρο του κήπου, όπου μέχρι σήμερα φέρνει 1200 κ.μ ημερησίως. Χρησιμοποιούσαν ακόμη και το Πεισιστράτειο υδραγωγείο, όταν ανακαλύφτηκε το 1860 από το Σμίτ. Τα φυτά ήρθαν ατμοπλοϊκώς από την Ιταλία και την Αίγυπτο. Είναι κυρίως υποτροπικά είδη και έκτοτε εμπλουτίζονται με είδη της ελληνικής βλάστησης. Το 1877 το Τμήμα Δασών του Υπουργείου Οικονομικών επιχείρησε και πέτυχε την πρώτη αναδάσωση του λόφου του Αρδηττού, γύρω από το Στάδιο με χαλέπιο πεύκη. Κοντά στο Ζάππειο λειτούργησε το πρώτο δασικό φυτώριο με νερό του Ιλισού. Στις αρχές του 20ου αιώνα ολόκληρη η περιοχή μεταξύ Ιλισού και Υμηττού είχε κηρυχθεί αναδασωτέα και είχε φυτευτεί. Στη δεκαετία του ’50 ολοκληρώθηκε η κάλυψη της κοίτης του ποταμού και τη θέση του ποταμού πήραν οι οδοί Μιχαλακοπούλου, Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καλλιρόης. Το έργο είχε ξεκινήσει το 1939 και το θεμελίωσε ο Μεταξάς με τη χαρακτηριστική φράση: «Θάπτομεν τον Ιλισόν». Μοναδικό ορατό σημείο της αποξηραμένης κοίτης βρίσκεται νότια των Στύλων του Ολυμπίου Διός, όπου η εκκλησία της Αγ Φωτεινής. Μετά το 1946 όταν ο Ιλισσός είχε τρεχούμενο νερό, ακόμα και το καλοκαίρι διατηρούσε γεμάτες δυο μεγάλες νερολακούβες (στο ύψος της οδού Δαμασίππου στου Ζωγράφου), όπου τα παιδιά έκαναν μπάνιο, σαν τα παιδιά της αρχαίας Αθήνας που κολυμπούσαν στο «Βούθουλα» του Ιλισσού στην Καλλιρρόη.

Η ΠΗΓΗ ΚΑΛΛΙΡΟΗ (1851). Alfred Nicolas Normand. Μουσείο Μπενάκη

Ιστορικό Αρχείο Δήμου Αθηναίων, "Αθήναι". Χρονολογία: 1885. Φωτογράφος: άγνωστος.

Η ΠΗΓΗ ΚΑΛΛΙΡΟΗ 1909

Λιθογραφία του Étienne Rey. Αθήνα 1843. Το αρχαίο Παναθηναϊκό Στάδιο ερειπωμένο. Στις όχθες του Ιλισσού ένας τσοπάνος βόσκει τα γίδια του.

Στις παρυφές του Αρδηττού, δεξιά του σταδίου και δίπλα στον Ιλισσό, υπήρχε ναός αφιερωμένος στον Πάνα, τον Αχελώο και τις Νύμφες, ενώ αργότερα, κατά τη ρωμαϊκή εποχή, κατασκευάστηκε μπροστά ακριβώς από το στάδιο γέφυρα που ένωνε τις δύο όχθες του ποταμού (πιθανώς στη θέση άλλης, παλαιότερης γέφυρας, που θα πρέπει να είχε κατασκευαστεί συγχρόνως με το αρχαίο Παναθηναϊκό Στάδιο). Την τρίτοξη αυτή γέφυρα κατέστρεψε γύρω στο 1778 ο Τούρκος διοικητής της Αθήνας Χατζή Αλή Χασεκή, προκειμένου να χρησιμοποιήσει τα δομικά υλικά για την κατασκευή τείχους. 

Η ρωμαική γέφυρα που υπήρχε κάποτε κτισμένη μπροστά από το στάδιο.

http://radospotamos.blogspot.gr/

ΠΙΣΩ ΣΤΑ ΠΑΛΙΑ

Εν Αθήναις....ο οικογενειακός προϋπολογισμός

Κάπου εύρισκε δουλειά ο κοσμάκης που ζούσε στην Αθήνα....
Υπήρχαν εργοστάσια....βιοτεχνίες...
Τα πρωϊνά βαρούσαν τα ξυπνητήρια χαράματα...γυναίκες και άντρες για το μεροκάματο.
Μια Γερμανική εταιρεία καλλυντικών είχε εργοστάσιο κάπου στον Κολωνό...
Έφιαχνε σαμπουάν κάτι άγνωστο τότε ....
Στο Βοτανικό στα βυρσοδεψεία και εκεί δουλειά...
Σε μικροβιοτεχνίες του Κέντρου....
Κάθε Σάββατο γιορτή...ημέρα πληρωμής για όλους αυτούς και τα έβαζαν πάνω
στο μοναδικό τραπέζι της κάμαρας και έκαναν το κομάντο τους.
Το τραπέζι αυτό είχε δύο τραπεζομάντηλα....το καλό που ήταν πάνινο με σχέδια
και το μουσαμαδένιο για το φαϊ.
Όταν η οικογένεια είχε σύσκεψη ή όταν περίμενε επισκέψεις έστρωνε το πάνινο.
Και έχουμε και λέμε....
Φέρε τα τεφτέρια....ένα είχες εσύ ένα ο μπακάλης....ένα εσύ ένα ο δοσάς....
ο γαλατάς ...
Πόσα μάζεψε το αντρόγυνο το Σάββατο αλλά και ο μεγάλος-μικρός;
Τόσα για τα τεφτέρια...για το νοίκι...για το ενδιάμεσο (το ρεύμα)...την ούλεν...
τον αχόρταγο(βόθρο)....για εισιτήρια...
Θα είχες ελάχιστο πρωτογενές πλεόνασμα κάποιες φορές που θα έμπαινε
στο κουτί της Φυτίνης για κάποια  "σπατάλη"...παπούτσια ή ρούχο για να μην κυκλοφορείς σαν λέτσος και γελάει ο κόσμος (ο καϋμός της μάνας).
Από αυτά της άκρης θα έβγαινε και κανένα δανεικό 
που θα ζητούσε o συναυλικός που ήταν σε χειρότερη μοίρα από εσένα.
Δεν το έγραφες αυτό στο τεφτέρι...όποτε και... αν το έπαιρνες
 αλλά δεν βαρυγκομούσες γιατί ήξερες την κατάσταση του οφειλέτη
που στην ουσία ήταν και αυτός μέλος της οικογένειάς σου.

πίσω στα παλιά

To Ηρώδειο στα πιο θεαματικά θέατρα του κόσμου

Από το βιβλίο «Theatres» του Φινλανδού αρχιτέκτονα, Pekka Salminen

Από τα αρχαία ελληνικά μέχρι τα σύγχρονα φουτουριστικά θέατρα της Κίνας και των ΗΠΑ,

 ο Φινλανδός αρχιτέκτονας και καθηγήτης Pekka Salminen εξερευνεί και παρουσιάζει τα πιο θεαματικά

 θέατρα του κόσμου στο βιβλίο «Theatres». Μέσα σε αυτά βρίσκεται και το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού, ως ένα εντυπωσιακό αρχαίο θέατρο που έχει μείνει επιβλητικό και σχεδόν αναλλοίωτο στο χρόνο. 

Στο βιβλίο περιλαμβάνονται φωτογραφίες από πολλά αρχιτεκτονικά «θαύματα» σε όλο τον κόσμο

 από τον 2ο μέχρι και τον 21ο αιώνα, τα οποία ξεχωρίζουν με βάση την αρχιτεκτονική, την ιστορία

 και τη τοποθεσία τους. Σε άρθρο της Telegraph παρουσιάζονται κάποια από αυτά που σίγουρα 

κερδίζουν τις εντυπώσεις. 

Το Ωδείο του Ηρώδου του Αττικού ή αλλιώς Ηρώδειο, το οποίο βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλαγιά 

της Ακρόπολης, χτίστηκε τον 2ο αιώνα και πήρε το όνομα του από τον Ηρώδη τον Αττικό καθώς

 οι δαπάνες που χρειάστηκαν για την κατασκευή του ήταν δικές του. Αρχικά προοριζόταν για μουσικές

 εκδηλώσεις για αυτό ήταν ανάλογη και η αρχιτεκτονική του. Πιθανολογείται ότι λειτούργησε για 105

 χρόνια μέχρι να καταστραφεί τον 3ο αιώνα από τους Έρουλους επιδρομείς. Η αναστήλωση του

 στην ουσία ξεκίνησε το 1950 επί Βασιλέως Παύλου και από τα τέλη της δεκαετίας αυτής χρησιμοποιείται

 και φιλοξενεί Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες. 

Minack Theatre, στην Κορνουάλη του Ηνωμένου Βασιλείου 

Winter Garden Theatre, στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης

---

Fox Theatre, στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν

---

Boston Opera House. στην Βοστώνη της Μασαχουχέτης

---

La Fenice Theatre, στη Βενετία της Ιταλίας

---

Guangzhou Opera House, στη νότια Κίνα

---

Seebühne, στο Φόραρλμπεργκ της Αυστρίας

---

Oslo Opera House, στο Όσλο της Νορβηγίας

Wuxi Grand Theatre, στο Wuxi της Κίνας

---

Copenhagen Opera House, στη Κοπεγχάγη της Δανίας

---

http://www.athensvoice.gr

Παλιά διακοσμητικά κάδρα σπιτιών και μπακάλικων της δεκαετίας του 1960

Οι πιο παλιοί θα τα θυμάστε σίγουρα. Τα παλιά κάδρα με το ξύλινο πλαίσιο και τις ειδυλλιακές χάρτινες αναπαραστάσεις. Δεν έλειπαν ως διακοσμητικό στοιχείο και από το πιο φτωχικό ακόμη σπιτικό, ιδιαίτερα στα χωριά, στη δεκαετία του 1960. Φτηνιάρικα ήταν και τα διακινούσαν κύρια οι με κάθε μέσο μετακινούμενοι έμποροι της εποχής, οι μεταπράτες. Ή τα άλλα που βλέπαμε στα μπακάλικα των χωριών μας. Το πιο συνηθισμένο εκείνο με τον «πωλών επί πιστώσει» και δίπλα σε αντιπαράθεση ο «πωλών τοις μετρητοίς», καθώς και το άλλο με την παρέα που παίζει χαρτιά και κάποιος χαρτοκλέβει. Άνθρωπος του καφενείου από μικρός, είναι χαραγμένα ακόμη στη μνήμη μου, ιδιαίτερα το δεύτερο κάδρο, όπου ένας από την κουμαρτζίδικη παρέα που αναπαριστάται έχει σηκώσει και ένα μπουκάλι την ώρα του καυγά.

Κάποια απ” αυτά τα είδα πρόσφατα σε ένα παραδοσιακό καφενείο-μπακάλικο στον Πόρο Λευκάδας. Έχει διατηρήσει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά των μαγαζιών της εποχής: ξύλινα τραπέζια, πάγκοι με το συρτάρι στη μέση, παγκάδες για κάθισμα, τα ξύλινα ράφια στον τοίχο για τα ψώνια, παλιά ζυγαριά (πλάστιγγα), παλιό ταβάνι από χάρμποτ, παλιές διαφημίσεις τσιγάρων… και κάποια διασωθέντα κάδρα, κρεμασμένα στους τοίχους, που μας γυρίζουν σε άλλες εποχές. Και οι λιγοστοί θαμώνες του μαγαζιού ακόμη παλιακοί είναι και αυτοί. Δεν συγκράτησα δυστυχώς το όνομα του μαγαζιού, αλλά αν βρεθείτε προς αυτήν την μεριά θα το βρείτε σίγουρα μπροστά σας, στην δεξιά πλευρά του δρόμου.

Εκείνο πάντως που κρέμονταν κάποτε στο πατρικό μου σπίτι με την αναπαράσταση της Μαρίας Πενταγιώτισσας δεν το είδα.

Τα Ινδικά τραγούδια...στην Ελλάδα

ΚΛΟΠΗ ΙΝΔΙΚΩΝ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ: Οι Ινδοί παραγωγοί της ταινίας «Το λουλούδι του Κασμίρ» («Ζανγκλή») εξουσιοδοτούν, δι’ επιστολής των, τους εν Αθήναις αντιπροσώπους των όπως ενεργήσουν τα νόμιμα, προκειμένου να διεκδικήσουν πνευματικά και υλικά δικαιώματα των συνθετών μουσικής του έργου από Ελληνας συνθέτας, οι οποίοι, κατά την άποψιν των Ινδών, εκμεταλλεύονται το έργον των. Συγκεκριμένως, διεπιστώθη ότι ωρισμένοι λαϊκοί συνθέται, είτε διά μεγάλων ραδιοφωνικών δεκτών συλλαμβάνουν ινδικούς σταθμούς την 2αν πρωινήν είτε διά δίσκων, αντιγράφουν την μουσικήν των Ινδών συναδέλφων των, την οποίαν παρουσιάζουν ως ιδικήν των, ως καταφαίνεται από τραγούδια της αναφερομένης ταινίας, που κυκλοφορούν εδώ εις δίσκους ως έργα Ελλήνων συνθετών.
16/3/1965
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
==================================================================

Ινδικά τραγούδια που παρουσιάστηκαν ως ελληνικά (1950 - 1965)

Συνεργατική δραστηριότητα, που δημιουργήθηκε ως διαθεματική εργασία στα πλαίσια του μαθήματος:
“Μελωδικοί εξωτικοί αυτοσχεδιασμοί – Ράγκα & Τάλλα – Η ινδική μουσική”
Μουσική Β’ Γυμνασίου
Μια πολιτιστική «εισβολή» της Ινδίας στην Ελλάδα συνέβη τη 15ετία 1950 – 1965, γεμάτη χρώματα, χορούς, μουσικές και τραγούδια. Ο «Δούρειος Ίππος» ήταν ο ινδικός κινηματογράφος, που κατέκτησε το ελληνικό κοινό με έργα μελό, γεμάτα συναίσθημα, και γέμισε τις αίθουσες. Ταινίες όπως το μιούζικαλ "Barsaat” ή ο "Awaara" (Ο αλήτης της Βομβάης) και η "Mother India" (Γη ποτισμένη με ιδρώτα) και καλλιτέχνες όπως η Lata Mangeshkar,

 ο Ρατζ Καπούρ και η Ναργκίς μάγεψαν τους έλληνες.
Εκατό και πλέον ταινίες προβλήθηκαν στην Ελλάδα, όχι πάντα οι καλύτερες, με θέματα κοινωνικά, ερωτικά, ιστορικά ή μυθολογικά. Τα τραγούδια στις ινδικές ταινίες δεν ερμηνευόταν από τους ίδιους τους ηθοποιούς όπως πιστευόταν, αλλά από διάσημους playback τραγουδιστές. Κορυφαίες ανάμεσα στις γυναίκες τραγουδίστριες υπήρξαν η Lata

 και η Shamshad Διασημότερος μεταξύ των ανδρών ήταν ο Mukesh. Οι συνθέτες που μονοπώλησαν τη μουσική επένδυση των ινδικών ταινιών ήταν ο Naushad και οι Shankar - Jaikishan.
Εκείνο που άρεσε στους Έλληνες θεατές περισσότερο στις ινδικές ταινίες, ήταν τα τραγούδια τους. Αυτό κέντρισε το επιχειρηματικό δαιμόνιο ορισμένων ελλήνων λαϊκών συνθετών που διασκεύασαν ή αντέγραψαν ινδικά τραγούδια, και με ελληνικούς στίχους τα παρουσίασαν ως δικά τους δημιουργήματα (επισήμως έχουν καταγραφεί 108 τραγούδια). Με αυτόν τον τρόπο η εισβολή της Ινδίας και στην ελληνική μουσική ήταν αναπόφευκτη. Παραδόξως εκείνα τα τραγούδια που στο σύνολο της ελληνικής δισκογραφίας των δεκαετιών 1950-1960 αποτελούν μικρό ποσοστό, έμειναν παρ' όλα αυτά διαχρονικά, θα λέγαμε ίσως και κλασσικά. Αποτελούν πλέον αντιπροσωπευτικά "ελληνικά" λαϊκά τραγούδια εκείνης της περιόδου. Γνωστότερα παραδείγματα: "Αυτή η νύχτα μένει", "Καρδιά μου καημένη", "Όσο αξίζεις εσύ" κ.ά., από τραγουδιστές όπως ο Μ. Αγγελόπουλος, Στ. Καζαντζίδης, Π. Πάνου, Β. Πάλλα, κ.α.
Πρόσφατα έχει κυκλοφορήσει το σχετικό βιβλίο: "Ινδοπρεπών αποκάλυψη (Από την Ινδία του εξωτισμού στη λαϊκή μούσα των Ελλήνων) / Ελένη Αμπατζή - Μανουήλ Τασούλας / Εκδ. Ατραπός, καθώς και τα CD: "Τα Ινδοπρεπή" - "Ο γυρισμός της Μαντουμπάλα" - "Το τραγούδι της Ναργκίς" .
Εδώ παρουσιάζονται ενδεικτικά 30 τέτοια τραγούδια, με στοιχεία για το καθένα αυθεντικό ινδικό τραγούδι (τίτλος σε μετάφραση, ταινία) καθώς και το αντίστοιχο ελληνικό (τίτλος, “συνθέτης”, χρονιά, ερμηνευτής). Μ’ ένα κλικ στον τίτλο των τραγουδιών (ινδικών & ελληνικών) δίνεται η δυνατότητα να τα ακούσουμε και να τα δούμε σε βίντεο.

http://minoraki2.blogspot.gr